Het Eton Choirbook

Dit indrukwekkende koorboek dat in de Eton College Library in het Engelse Windsor bewaard wordt, is een cruciale bron voor de overlevering van de Engelse religieuze muziek uit de 15de eeuw, toen Engeland nog integraal deel uitmaakte van de Rooms-Katholieke Kerk. In dit manuscript zijn 54 motetten, 9 magnificatzettingen en één passie volledig bewaard gebleven.

Het echte Eton Choirbook, in bezit van de Eton College Library.
Het overgrote deel van de motetten is gecomponeerd op teksten ter ere van de maagd Maria, beschermheilige van het college in Eton. Elke avond vond er in de kapel van het college dan ook een aan Maria gewijde ‘Salve-ceremonie’ plaats: een sterk emotioneel geladen moment van aanbidding, gericht op het afsmeken van bescherming en typerend voor het katholieke Engeland van vlak voor de Reformatie.

Dat dit prachtige manuscript bewaard bleef, is eigenlijk een klein mirakel – het gros van de Engelse religieuze muziekhandschriften uit de 15de eeuw is immers tijdens de Reformatie ten prooi gevallen aan oorlogsgeweld of brand. Het overgrote deel van de kerkmuziek uit de vroege Tudorperiode is onherroepelijk verloren gegaan door een veelvoud aan factoren. Zo werden heel wat koren en hun verenigingen simpelweg afgeschaft tijdens de Reformatie. In de meeste gevallen moesten ook hun rijkelijk gevulde bibliotheken eraan geloven. De veranderingen van een rooms-katholieke – naar een anglicaans-gereformeerde kerk onder Hendrik VIII zorgden er bovendien voor dat talloze religieuze werken, vooral motetten, niet meer bruikbaar waren, omdat de op muziek gezette teksten (in het Latijn!) niet meer gebruikt werden in de eredienst. Als gevolg daarvan verviel eveneens de zorg voor de manuscripten die deze werken bevatten. Ook de verering van de maagd Maria werd afgeschaft door Hendrik VIII, zodat heel wat werken in het Eton Choirbook meteen nutteloos werden. Toch kon dit koorboek overleven: enerzijds doordat het in de meest woelige en gevaarlijke periode wat aan de aandacht ontsnapt is, anderzijds omdat het nadien wel minutieus bewaard en verzorgd werd. Het is zonder twijfel de grootste en meest waardevolle bron voor de kerkmuziek uit de vroege Tudorperiode.

Concerten

zaterdag 18 mei Eindhoven (Stadskerk St. Cathrien) om 15.00 uur
zondag 19 mei St. Anthonis (H. Anthonius Abtkerk) om 15.30 uur
donderdag 20 juni Eindhoven (Muziekgebouw) om 12.30 uur
zaterdag 7 september Boxtel (St. Petrusbasiliek) om 16.00 uur
vrijdag 25 oktober Heilig Landstichting (Cenakelkerk) om 20.00 uur