Concert met Oratoriumkoor Alphen a/d Rijn

Dettingen Te Deum en Vesperae

Op 27 juni 1743 versloeg het Engelse leger  met zijn bondgenoten onder leiding van koning George II en veldheer Lord Stair het Franse leger in de slag om Dettingen. Bij de terugkeer van de koning was er een nationale feestdag om deze overwinning te vieren. Aan Handel, die op dat moment hofcomponist was, werd de opdracht gegeven om ter gelegenheid van deze overwinning een Te Deum en een Anthem (the King Shall Rejoice) te schrijven. Het werk werd tussen 17 en 29 juli 1743 gecomponeerd en voor het eerst uitgevoerd op 27 november 1743 in de koninklijke kapel van het St. James’s Palace in Londen, in aanwezigheid van de koning.

 Mozart schreef de Vesperae in 1780, echter zonder deze titel. Hij was toen 24 jaar oud. De titel Vesperae, Latijns voor ‘avond’, verwijst naar het avondgebed. Ook de verwijzing ‘solennes de confessore’ is niet van Mozart en werd later toegevoegd. Letterlijk vertaald gaat het om ‘Plechtige Vespers voor de Belijders’.In principe gaat het bij de vespers om een verzameling psalmteksten plus de lofzang van Maria, het Magnificat (Lucas 1, 46-55). In het geval van de Vesperae solennes de confessore gaat het om de psalmen 109 t/m 112 en psalm 116, gevolgd door het Magnificat. De psalmen hebben een bemoedigend en hoopgevend karakter. Vandaar dat men deze Vespers waarschijnlijk ooit geschikt vond om een belijder te herdenken. Dit verklaart wellicht de latere toevoeging ‘solennes de confessore’. Overigens is de bijnaam ‘plechtig’ waarschijnlijk niet een liturgische term maar een in de tijd van Mozart gebruikelijke verwijzing naar de plechtige muzikale bezetting van het stuk: vier zangsolisten, koor, strijkinstrumenten, trompetten, trombones, pauken en basso continuo. Mozart componeerde de Vespers voor de Dom van Salzburg, waarschijnlijk in opdracht van Hieronymus Colloredo, de aartsbisschop van Salzburg. Het was overigens het laatste stuk dat Mozart speciaal voor liturgisch gebruik in de Domkerk componeerde. Als meest bekende psalmzetting uit deze Vespers kan het ‘Laudate Dominum’ worden beschouwd, dat vaak los van de overige delen wordt uitgevoerd.

Concert

vrijdag 15 mei, Alphen a/d Rijn (Adventskerk) om 20.00uur